Gisterenavond, 2 november, vertelde ik minstens 10x het verhaal van 15 minuten dat ik schreef om de R.A.F. mannen die achter mij begraven lagen, te gedenken op deze avond van Allerzielen op begraafplaats De Oude Toren in Eindhoven.

Ik vond op internet het verhaal van de enige overlevende van de Lancaster bommenwerper die op 25 maart 1944 uit de lucht werd geschoten door een Duitse nachtjager. De mannen waren James Ella (20 jaar), Richard Wellfare (20), de piloot Bernard Hayes (26), Wilfred Walker (21), William Perrie (22). De 6e man is herbegraven op de Canadese ere-begraafplaats in Groesbeek. De plaats van zijn graf dat tussen Bernard en Wilfred in was, is nu leeg. Geen witte steen met gouden letters erop. Ik zette voor ieder graf en ook op de lege plek een lantaarn. De 7e man heeft het overleefd. Een Canadees – Michael Fedoruk. Hij beschrijft die laatste missie naar Berlijn, waarbij ze op de terugreis naar hun basis in Engeland, neerstortten. Ik laat hem zijn verhaal vertellen aan het publiek.

 

Daar tussendoor vertelde ik stukjes verhaal over mijn vader die als oorlogsvrijwilliger tot  piloot werd opgeleid bij de Royal Air Force. Ik herdacht hiermee de herinneringen van mijn vader aan zijn R.A.F. tijd, de herinneringen die niet meer levend voor hem terug te halen zijn omdat hij Alzheimer heeft, maar ook herinneringen waarvan hij iedere keer opnieuw enthousiast wordt als ik ze aan hem vertel. Hij bedankte mij laatst omdat ik hem vertelde over zijn leven: ‘Ik ben zo blij dat jij dit voor mij hebt bewaard!’

 

Het was een mooie avond met als besluit van het verhaal op mijn verzoek, het applaus voor deze moedige luchtmachtmannen, omdat ze dit applaus bij leven niet gekregen hebben. Heel plechtig en goed voelde het iedere keer weer om samen met mijn publiek te applaudisseren voor deze jonge mannen.

 

Isa van Duren, de dochter van Judy Koopman die alles organiseerde,  had op een zeer kunstzinnige wijze een tentdoek opgespannen boven mijn vertelplek, zodat we geen last van de regen hadden. Haar vader Tom en ook haar broer waren de vuurmannen voor de vuurkorf die vlak naast ons stond en waar veel mensen zich aan warmden.

De KRO had lichtbakken geplaatst om alles goed te kunnen filmen waardoor wij de namen van de jongemannen konden lezen op hun grafstenen. Bij de plaats vóór mij op de route die aangegeven was, kon je warme soep krijgen die je tijdens het luisteren naar het verhaal op kon eten. Alles werkte mee. Zelfs de regen hield na een tijdje op en de sterren en de maan kwamen tevoorschijn.

Het enige minpuntje op deze avond was dat de presentatrice van de k.r.o. haar interview met een ‘kenner’ van Allerzielen op een paar meter afstand van mijn vertelplek hield. Ik was aan het vertellen en moest mijn concentratie behoorlijk aanscherpen om door te kunnen gaan met vertellen terwijl er zo hard naast mij gepraat werd. Op de televisie ben ik als een bewegend decor te zien tijdens het interview. Zoals Guido zei: ‘Tele – visie’ is echt ‘ver zien’…

Hier mijn vertelplek onder de tent van Isa met vuur van Tom en de graven van de Royal Airforce mannen achter mij…

Eindhovens Dagblad van 3 november